Słownik starszej mowy

Zobacz także:

• Informacje
• Opisy z książek i gier
• Słownik

Poniżej znajdują się tłumaczenia słów i wyrażeń, a także zasady gramatyczne Starszej Mowy i jej dialektów.

Słowa

A

• A - że, do, od, dla (np. Sàbh a me - piła do mnie, piła dla mnie), rodzajnik nadający okolicznikowi określenie "jak" (np. En’ca land n’ees a evelloë saor. - Małe państwo nie może być w pełni niezależne.), to, angielskie of
• A'anval - atak, atakować, zaatakować
• Aard - najwyższy, najbardziej
• Aarde - ziemia, grunt
• A'báeth - pocałunek
• Abb - ujście (np. rzeki)
• Addan, Adan - tańczyć, tancerz, taniec
• Adhart - naprzód, do przodu
• Aecáemm - podążać
• Aedd - okruch
• Aefder - później, po
• Aedragh - prowokować, przeszkadzać
• Aen'drean - wejść
• Aenye - ogień, ognisty
• Aegef - podać
• Aen - na (np. "Na Wielkie Słońce"), w, rodzajnik nadający rzeczownikowi po nim znaczenie celownika (komu? czemu?), miejscownika (kim? czym?) i biernika (kogo? co?), z (kimś, czymś), do, słowo czasami pełni również funkcję angielskiego the
• Aep - w, na, pośród, przed, nad, przez, od, do, z, pod, rodzajnik nadający rzeczownikowi po nim znaczenie dopełniacza (kogo? czego?) i biernika (kogo? co?), po (coś, kogoś)
• Aesledde - jazda na sankach
• Aespar, spar'le - strzelać, zastrzel, ostrzał
• A'ess - być (czas przeszły, trzecia osoba liczby pojedynczej i mnogiej)
• A'essea - byłem, byliśmy, byłyśmy
• A'esseath - byłeś, byliście, byłyście
• Aëte - lato
• Aevon - rzeka
• Aine - światło
• Ainm, Aymm - imię, nazwa, nazywać się
• Aint - pyszny, smaczny
• Àite - tutaj (w tym miejscu)
• Allaidh - dzikus
• Allaidhe - dziki
• Als, Alz) - gdyby, jak (angielskie when), jeśli, jeżeli, jakby
• Altaich - relaks
• Am - mieć, za (w zamian), na
• An - i, oraz, ale, lecz, z, mały, mniejszy
• Anart - ubrania
• An'givare - szpieg, informator, donosiciel
• Ann - zakręcić, kręcić
• Àraich - sprowadzić
• Arainne - krogulec
• Aran - chleb
• Arbaith - zajęcie, działalność, praca
• Ard - wysoki, najwyższy, góra, szczyt
• Areir - zgodnie
• A’ri - kręcić się (w okolicy)
• Armach - zbroja
• Ar'ne - bo
• Ardadel - szlachcic
• A-réir - określenie wyolbrzymiający przymiotnik (np. Taka (zacna), Ależ (brutal), Jaki (męski)) ****
• Arse - dupa, rzyć
• A’taeghane - dzisiaj, teraz
• Ath - oczy, widzieć, zobaczyć
• Aure - złoto
• A'vean - nas, nasz, wasz
• Awr - pan
• Ax - topór, siekiera
• Ayd - nie

B

• Baard - broda
• Bainnse - wesele, ślub
• Ban - miejscowość
• Ban-Diùc - księżna
• Bar - ciąć, ucinać, odciąć, urżnąć
• Bath - kąpiel
• Beag - mało
• B'eanshie - zjawa
• Beanna - kobieta
• Beatha - życie, żyć
• Begript - rozumieć, zrozumieć, zrozumiałe
• Bèist - bestia, zwierzę
• Belean'graec - ważny, ważne, oczekiwany, oczekiwane
• Belleteyn - kwitnienie
• Beseta - penseta
• Bethaalen - zapłata, żołd
• Bhampair - wampir, wampiry
• Birke - równonoc wiosenna, łyżkwiat
• Blàr - pole
• Blas - smakować, smak
• Blath - kwiat
• Blathan - girlanda, kwiaty (dopełniacz: „blathanna”)
• Bleidd - wilk
• Bloed - krew
• Bloede - cholerny, pieprzony, krwawy
• Boaer - kmiotek
• Bomaeb - bomba
• Brath - wiedzieć (o czymś)
• Bràtheir - brat
• Breinne - królewski
• Breuk - złamać
• Broggha, Breoga - żabka, żaba
• Brokiloéne - z Brokilonu
• Brùi - brutal
• Bu'rac - prostak, dureń

C

• Cas - noga
• Caed - las, gaj
• Caedva - puszcza
• Caelm - spokój, spokojny, cichy, powoli, cicho, spokojnie, uspokajać się
• Caemm, Cáemm - iść, przyjść
• Caen - móc, można
• Caente - dzień
• Caer - twierdza, warownia, dom, kraj
• Caer’den - dwór
• Cáerme - los, przeznaczenie
• Caisse - ściągnąć, przywieść, dostarczyć, przynieść (ang. bring)
• Cairt - powierzchnia
• Caith - zrzucić (zdjąć, rozebrać)
• Camraid - towarzysz
• Carbad - wóz
• Carn - kurhan, dół, doły, grób, grobowiec
• Carnnan - katakumby
• Cassve - Biorąc pod uwagę, zważywszy na
• Carraigh - skała
• Ceádmil - witaj
• Ceadmill - witajcie
• Cea'dsaa - rozpusta
• Ceanndant - komendant, dowódca
• Ceann - głowa, głownia, głowica, łeb
• Ceap - tani, tanie
• Ceas'raet - imperium, cesarstwo
• Ceath - cztery
• Celfyd - sztuka
• Cerbin - kruk
• Ceòlh - muzyka
• Cinerea - Żyrytwa
• Claidheamh - schować
• Clytie - grządki
• Cnàmhan - stały, ciągły
• Coeden - las
• Cofhurtail - wygodnie
• Col - przełęcz
• Colled - strata, straty
• Coltais - podobno, ponoć
• Còmhrag - front
• Conyn - łodyga
• Coram - lew
• Corpail’ear - kapral
• Corras - serce
• Cot - kura
• Cò - który (jedynie forma twierdząca)
• Craag - skała, klif
• Creasa - koniecznie, powinność, nieuchronnie, obowiązkowo, trzeba, musieć
• Creide - wierzyć (komuś)
• Crevan - lis
• Croigh - wieszać, powiesić
• Cruinn - pierścień
• Cuan - prostytutka
• Cuir - zatrzymywać się, zakładać

D

• Daerienn - czarodziejka, magiczka
• Daetre - tył
• Dal - grupować, zgrupować
• Dana - panna
• Darganfod - odkrycie, odkrywać, odkrywca
• Darl'len - czytać
• Dat - żeby, aby
• Deaghlach - rodzina
• Dear - rodzajnik, podłączany do wyrazu z myślnikiem, określający, iż coś jest takie same lub też to same (np. dear-ceòlh - taka sama muzyka; dear-zaighde’r - tan sam żołnierz)
• Dearf - pewność
• Dearg - czerwony
• Dearme - żegnaj, śpij, spać, dobranoc
• Dei'bai, de'bai - zatoka
• Deich - dziesięć
• Deien - służyć
• Deinyg - utuczyć się, spuchnąć (stać się grubym)
• Deireadh - koniec, kończyć, ostateczny
• Deith - płomień
• Deithe - podpalać
• Dhearmad - zapomnieć
• Dh'oine - człowiek, ludzie
• Dhu - czarny, ciemny
• Dhut - szczęście
• Dice - mówić, gadać
• Dicen - mowa, dialekt
• Dicette - opowiadać, powtarzać
• Dielch - dziękuję
• Difranh - inaczej, inny, dziwny
• Diùcad - księstwo
• Divedde - stawaj (do walki)
• Dòchas - nadzieja
• Dòirt - rozlewany
• Dol - dolina, kotlina, dołek
• Dolmaach - zachowanie
• Doo - rów, dół
• Draes - suknia, sukienka
• Draga - nosić
• Drieschot - trójkąt
• Droog - osuszać, suszyć
• Drùis-dhai - burdel
• Du - go, jego
• Duges - diuszesa
• Dure - podczas
• Dùth - właściwy
• Dwimeritium - dwimeryt
• Dyaebl, D'yaebl - diabeł, czart

E

• Eabarë - rozmokły
• Earala - ostrzegać
• Eate - rok
• Eate'n - lata
• E'er - cześć (honor)
• Eigean - konieczne, wymagane, musieć
• Eimyr - jeż
• Eisio, aark - kra
• Elaine - piękny
• Elle - olcha
• Ell'ea - dobrze, w porządku, świetnie (słowo rzadko używane w dialekcie nilfgaardzkim, w dialekcie skelligijskim stosowane również jako pytanie (np. Va'en aesledde, ell'ea? - Pójdziemy na sanki, dobrze?). W oryginalnej Starszej Mowie konstrukcja ta jest poprawna, jednak uchodzi za niegrzeczną.)
• Eluaim - dźwięk
• En'ca - mały, małe, malutki
• Enect - uchwalać
• Enid - stokrotka
• Enn'le - brać go
• Ennv - łatwo
• Ensh'eass - czarujące, fascynujące, urocze, efektowne
• Erkene - rozpoznać, znać, poznać, znać się
• Es - że
• Esan - on, go, jego
• Ess - być (trzecia forma osobowa, czas teraźniejszy), mieć, a także on, ona, ono (podobnie do angielskiego it's)
• Esse - być (czas przyszły), mieć (czas przyszły), a także oni, one (podobne do angielskiego they, they're)
• Essea - jestem, jesteśmy, mam, mamy
• Esseath – jesteś, jesteście, masz, macie
• Eveigh - zawsze
• Evall - koń, wierzchowiec
• Evall - konny, jeździec
• Eveliien, Evelienn, Evellienn - wszyscy, każdy, wszystko
• Evell - cały
• Evell’caer - świat, cały świat
• Evelloë - w pełni, całkowicie
• Evgyr - teraz, stać
• Externe - na zewnątrz

F

• Fachne - siostra
• Faight - znaleźć
• Fàile - stęchły (śmierdzący)
• Faill - znowu, ponownie
• Fairich - czuć się
• Fallain - zdrowie, zdrowy
• Fathair - ojciec
• Feain - słońce
• Feansa - płot
• Fear - daleko
• Feer - lepiej
• Feldwebel - feldfebel (sierżant)
• Fem - pięć
• Fen - bagna, mokradła
• Fion - wino
• Fireann - męski, męstwo
• Fir’inn - prawda
• Fògair - pogonić, odrzucić (kogoś od czegoś), wyrzucić
• Foghnè - rodzaj, typ
• Foilé, Foile - szalony, wściekły
• Fors - wodospad
• Foerann - kraina, region
• Fraer - brat
• Fydd - przełęcz

G

• Gaeth - potral, wrota
• Gàidh, Gàrracaer, Gardd - ogród
• Galle - prędkość
• Garantie - szansa, gwarancja, pewno
• Gàrd - wartownik, strażnik
• Gàrdan - straż
• Garddvrae - ogrodnictwo
• Gar'ean, Garean - uważaj, uwaga, uważać
• Geas - przekleństwo, klątwa, zew
• Gedréog - trzeźwy
• Geehaet - trudny
• Ge’erill - partyzant
• Gerookte - wędzony
• Ghele - lodowiec
• Glaeddyv - miecz, broń
• Glaenne - upiększać, doprowadzać do porządku (sprzątać)
• Glaes - siny
• Glean - dolny, niski
• Gleanna - dolina
• Glòir - chwała
• Glossae, glosse - patrzeć, szukać
• Glys - rzeka
• Go'deff - ból
• Gugac - bąbel
• Gràin - nienawidzić, nienawiść
• Grìffean - gryf (słowo nie posiada liczby mnogiej)
• Gvaedyn - hardy, uparty
• Gvasse - wystarczająco
• Gvaren - mistrzyni
• Gvobr - nagroda
• Gvybode - informacja, informacje
• Gwinoedd - elfie wino
• Gwyd - klon, jawor
• Gwyn, Gwynn, Gwen - biały, siwy (Gwen w przypadku, gdy stosuje się nazwę własną, a słowo łączy się z opisywanym rzeczownikiem.) (W języku nilfgaardzkim stosuje się również formę Wen)
• Gwynt - wiatr
• Gvalch'ca - Falka, sokolica
• Gynvael - lód

H

• Haar - włosy
• H’acras - głód
• Hael - pozdrowienie, zdrowie, pozdrawiam, niech żyje
• Haearn - żelazo, żelazny
• Hama - szynka, wędlina
• Hàr - brzeg (forma używana głównie w języku nilfgaardzkim)
• Hav'caaren - nieprzetłumaczalne słowo kojarzące się z drapieżną chciwością; havekarzy
• Hav - złe (Aard'hav - najgorsze)
• Havfrue - syrena (brak liczby mnogiej)
• Heamh - sążeń
• Heàrrlois - słychać, słyszeć
• Heer - pan (forma grzecznościowa), tu
• Heet - gorączka
• Hen - stary, starszy
• Henge - klif
• Herba - ziele
• Her’zaer. Ker'zaer - cesarz
• Hefyd - także, też
• Hevang - jeniec
• Hoael - zadupie
• Hoal, Hoel - dziura, potocznie: dupa
• Hoer, hvren - kurwa, prostytutka, dziwka
• Hoog - głębokość
• Hvandr - stu
• Hvandre - sto
• Hwer, hwre - gdzie, gdzieś, tu
• Hwone - kiedy, wtedy
• Hyn - ten, to

I

• Iare - chcieć, szukać, znaleźć, prosić
• Iarean - poszukiwania
• Iarla - hrabia
• Ichaer - krew (nie w znaczeniu krwi jako takiej, a w znaczeniu więzów krwi)
• Il'edrith - zaklęcie, czar, magia
• Il'edrithe - czarodziej, mag
• Imbael - płodzić, zapładniać
• Imbaelk - kiełkowanie
• Impireachd - cesarstwo, imperium
• Inis - wyspa
• Innleadair - inżynier, inżynieryjny
• Inváerne - zima
• Iom'tha - nieodpowiedni
• Ionndrainn - tęsknić, tęsknota
• Ismear - pijany, pijaństwo, pijak
• Iss'kund - lekarstwo, leczyć, medycyna
• Ith - jeść
• Ithean - jedzenie (forma w liczbie mnogiej, tak jak w języku polskim, słowo nie posiada liczby pojedynczej)

J

• Jakkten - polowanie, polować, łowy
• Jinearalt - generał
• Joc - żart, dowcip

K

• Kamndant - dowódca
• Kamp - obóz
• Katte - kot, kocie
• Klaar - osadnik
• Klipa - skała
• Klu - kolanor
• Korps - korpus
• Krach - rozbić się, rozbijać się
• Kraihen - otrzymać, dostać
• Kroofeir - stóg siana
• Kusse - genitalia

L

• Lager - niżej, nisko
• Laith - dama
• Lamh - wziąć na ręce, podnieść
• Lammas - dojrzewanie
• Land - terytorium, teren, państwo
• Lara - mewa
• Larwm - alarm, pomoc, wsparcie
• Lath - rozluźniać
• Lazare - lazaret
• Leeg - pusty
• Leig - noga
• Leith - taki
• Licht - lekki
• Lionors - lwica
• Llamas - dojrzewający
• Llinge - język
• Loa'then - nienawiść
• Loc - jezioro
• Loc'lah - Pani Jeziora
• Lòn - żarcie
• Luath - wkrótce
• Luith - obwieś
• Luned - dziewczyna, córka
• Lyrien - Liryjczyk

M

• Ma - może
• Mar - jak (np. Essea stob hwer mar bodan. - Sterczymy tu niczym kuśki.), niczym
• Marca - jeździć (konno)
• Marche, March, Maerch - kobieta, dziewczyna (słowo stosowane głównie w dialekcie nilfgaardzkim, w klasycznej Starszej Mowie używane rzadko) (słowo nie posiada liczby mnogiej)
• Marv - umrzeć, nie żyć
• Mass - dno
• Math - dobrze, świetnie (słowo stosowane głównie w dialekcie nilfgaardzkim, w klasycznej Starszej Mowie używane rzadko)
• Mawr - umierać
• Mar’sande - kupiec
• Me - ja, mój, mnie
• Méadbh (przypuszczalny źródłosłów: ang. meadow, staroangielski mædwe) - polny
• Meadhan - środek (centrum)
• Meal - winszować
• Mear'ya - Maria
• Meáth - spotkać, spotkanie
• Mëot - mieć (oprócz standardowego znaczenia mieć - posiadać coś, słowo to oznacza również konieczność do zrobienia czegoś, do bycia jakimś. (Przypomina to angielskie have to i działa na podobnej zasadzie. (np. Essea mëot va - Muszę iść/I have to go)))
• Meve - środek (wnętrze), w środku (wewnątrz)
• Mid - przesilenie
• Midaëte - letnie przesilenie
• Midinváerne - zimowe przesilenie
• Milva - kania ruda (gatunek ptaka)
• Minne - miłość
• Mire - zobaczyć, patrzeć, patrz
• Misneach - fantazja
• Mistle - jemiołuszka, paszkot (gatunek ptaka)
• Modron, Moedron - mama, matka
• Moe'itë - kłopoty
• Moeras - bagno, bagna
• Mol - kret
• Mòran - dużo
• Morc - książka, tom
• Mori Rígain - Morrigan
• Morvud - wróg
• Morvudd - wrogowie
• Muire - morze
• Mynyde - góry

N

• Na - albo, lub
• Naev'de - dziewięć
• Nag - odgryźć, gryźć
• Namyn - poza, oprócz, z wyjątkiem
• Ne - ani (podobne do angielskich neither i nor; N'ees behéth ne bhampair ne mallaich! - Nie pisałem się ani na wampiry ani na klątwy)
• Neen, Neén, N'een, - nie, ani, bez, nic
• Neenphàir - neutralny, bezstronny
• N'elaine - nieładnie, nieładny, brzydki
• Nell'ea - niedobrze, źle
• N’evellien - nikt
• Nhetwerk - sieć, sieci (rybackie)
• Nílfe - mgła
• Niss - pochwa (na broń)
• Nor - wystarczy, starczy
• Nord - północ
• Nordling - Nordling, mieszkaniec Północy
• Notach - interes, interesować się
• N'te - nie rób (czegoś)
• Nyald - igła

O

• Onbekend - nieznany
• On'gaan - wypuścić
• Órdan - porządek
• Orde - rozkaz, życzenie, polecenie
• Òrde-zreth - formacja
• Orloog - wojna
• Ortha - czarować, rzucać uroki
• Oost - wschód

P

• Pa’as - zadbać
• Palle - siennik
• Pavienn - małpa
• Pest - choroba, zaraza, plaga, zły urok
• Pesta - zachorować, chorować
• Pestaë - chory, zarażony
• Phea - kilka
• Pheòr - ciekawe
• Pherian - niziołek
• Phoilitigeac - polityk, polityk, polityczny
• Piemelikkers - skurwysyny
• Plasse - pałac
• Pont - most
• Prìson - więzień
• Prop - knebel
• Pràbar - hołota, tłuszcza
• Prionnsa - książę
• Pump - pompować, pompki
• Pund - rzygać, wymiotować

Q

• Qinnte - z pewnością, na pewno
• Que, Que'ss - czym, co, czego
• Que’cail - jak
• Que'ess - ile, jak, kto, który
• Quess', Ques', Que'ss - co, ile, jak, kto, który, czym, czego (w odniesieniu do czasownika, który zostaje po nim umieszczony. Zazwyczaj funkcjonuje jako skrócona forma Que esse (Np. Ques’ann - co zrobisz)

R

• Raadslid - rajca
• Raenn - biegać
• Raesce - niecnota
• Ragah - zarośnięty
• Ragha - wybór
• Ràno - ranny
• Ratreut - wycofywać się, odwrót
• Rechta - wyrok, werdykt
• Rechter - sąd
• Reic’a - sprzedawać
• Reigmeid - kompania, oddział, patrol
• Reusanth - rozsądek, rozsądnie
• Rhen - król
• Rhena - królowa
• Rhive - wyznaczać (np. nagrodę)
• Rhoin - nadawać (imię, tytuł)
• Ro - zanim, nim, przed tym jak
• Roethai - Redania
• Roethainne - redański
• Rotsaak - kanalia
• Ruadhri - jeźdźca, jeźdźcy
• Ru'ire - rycerz
• Ruit’reigmeid - kawaleria, konny

S

• Sàbh - piła
• Sàilre - wypływać, odpływać
• Salah - modlić się, módl się
• Saoil - dziwić się, zdziwiony
• Saor - niezależny
• Saov - duch, dusza
• Sas - żaden
• Savaed - elfi miesiąc, 1/8 roku
• Schijtleister - tchórz
• Scoia'tael - wiewiórki
• Se'ege - zwycięstwo
• Sehr - ciężko, ciężki (nie w znaczeniu czegoś, co wiele waży, a raczej w kontekście mocnych odczuć (np. sehr ràno oznacza ciężko ranny, a sehr go'deff - bardzo boli). Gdy chcemy opisać ciężką wagę, stosujemy przymiotnik trom)
• Sei’fyll, Seiâ'fyll - szyk, formacja
• Seidh - wzgórze (ang. hill)
• Seidhe - wzgórzowy
• Seo - znaczy, oznacza (Tha seo - to znaczy, że)
• Sgalic - pić
• Sheyss - kurwa
• Shaap - baranina
• Sh'aente, Sjunge - śpiewać
• Skrekk - szczur
• Side - strona (konfliktu)
• Sidh - elf, siedzieć
• Sigh - ech (westchnienie)
• Sinnea - grzech
• Skip - statek, okręt
• Skool - szkoła
• Slaan - dorwać
• Slaapcaer - łóżko, alkowa
• Slafie - niewolnik (słowo nie posiada liczby mnogiej)
• Sledd - sanki
• So - że
• Sonde - sonda, sondować
• Soon - syn
• Soond - udany
• Soorkool - kapusta
• Sor'ca - siostrzyczka
• Speath - przepowiednia, wróżba
• Ver'spreiden - rozpraszać się, rozprzestrzeniać się
• Squaess, Squaesse - przepraszam, przepraszać, wybacz, wybaczać
• Ssant - chuć, chutliwy
• Stàilinn - stal, stalowy
• Stob - sterczeć (siedzieć w jednym miejscu)
• Straede - droga, ścieżka, gościniec
• Strige - Strzyga
• Sychiad - Sprzątać, sprzątanie

T

• Táedh - bard, poeta
• Taing - dziękuję, dziękować, podziękowanie (Mòran taing - bardzo dziękuję)
• Tanalach - płytko, płytki
• Teanga - język
• Tearth - strach, bać się
• Tedd - czas, wiek, pora, okres, pogoda
• Tha - to, oni, ten
• Thaë - potem, następnie
• Thaess, Thaesse - zamilcz, milcz, zamknij się
• Thea - tamta, one
• Theenk - myśl, myśleć, pomysł (theenk’a - wymyśleć)
• Theervil - póki, dopóki
• Tho - twój
• Thorp - wieś, wioska
• Thu, Te - ty
• Tilleadh - wracać, powrót
• Tì'lsoë - wierny
• Tirth - dzik
• Tolla - nuda, znudzenie
• Toog - wziąć
• Tor - wieża
• Torc'h - alszaband
• Tre - trzy
• Treise - siła, wigor, energia
• Tròcair - błagać, błagam
• Tro’cayr - litość
• Trom - ciężko
• Trom'caith - ciężko uzbrojony, ciężkozbrojny
• Tu - w
• Tunn - miasto
• Tùrnment - turniej
• Tus - najpierw
• Tuveaann - martwica
• Tuvean, Tuv'en, Tuve’an - śmierć, zabić
• Tuveë - martwy
• Twe, tve - dwa

U

• Uniade - związek, pojednanie
• Ulf’heid - potwór
• Ùisig - używać, wykorzystywać

V

• Va, Ve (forma Ve jest stosowana rzadko i głównie w dialekcie nilfgaardzkim) - iść, spotkać, przyjść, my, wy, zachowywać się
• Vae - ruch
• Va'en - wycieczka, podróż
• Vaer'trouv - zawierzyć, zaufać (komuś)
• Vairich - słyszeć
• Vall - spaść
• Vara - towar
• Var'oom - dlaczego, czemu
• Vatt’ghern - wiedźmin
• Vear'thainn - deszcz
• Vedrai - trzymać, zatrzymać
• Veldi - bardzo
• Velen - równonoc jesienna
• Vellienn - razem
• Veloë - szybko, szybki
• Verdenë - verdeński
• Verloos - przegrani, straty
• Vermogen - zdolność, możliwości
• Versla - zgłaszać się
• Visse - poseł, ambasador
• Vlagg - flaga
• Vlaggeskipa - okręt flagowy
• Vluchten - uciekać, uciec
• Voe'rle - przestać, zatrzymać
• Vooil - brud
• Voorsnit - kajdanki, kajdany
• Voot - za
• Vort - daleko, dalej, jeszcze, wciąż, precz, rzucić
• Vraag - słuchać, pytać, pytanie
• Vrihedd - wolność
• Vrouw - żona
• Vùtter - woda
• Vyos - wiedzieć

W

• Waen - chcieć
• Wedd, Weddin - dziecko, dziecię
• Wen - biały (uproszczona forma „gwyn” występująca głównie jako sufiks)
• Wilde - dziki
• Woed, Woéd, Woedd - las, drewno
• Wyvern - Wiwerna, Wywerna

X

• Xin'trea - Cintra

Y

• Y - i
• Yeá - tak
• Yea - dobrze (w porządku, świetnie)
• Yghern - skolopendromorf
• Ym’grymie - pokłoń się, ukłoń się, ukłon, kłaniać się
• Ymladda - walka
• Yn - a (np. A wiesz, co się stało?), pod, na, i, jeden
• Ys - w dół
• Ysgarthiad - gówno, cholera

Z

• Zaagsel - trociny
• Zaighde’r - żołnierz
• Zandbanke - łacha (mielizna)
• Zèamach - ostrzeżenie
• Zeist - problem
• Zien - wyglądać
• Zireael - jaskółka
• Zorgh - przejmować się
• Zvaere - przysięgać

Wyrażenia

A

• A'báeth me aep arse – Pocałuj mnie w dupę
• Addan Aenye – Ognisty tancerz
• A d'yaebl aep arse – W diabła rzyć
• Aedd Gynvael – okruch lodu
• Aen Ard Feain – na Wielkie Słońce
• Aen Elle – Lud Olch
• Aen Ghele – Lud Lodowców
• Aen Laöre – Lud Wawrzynów (tłumaczenie niedosłowne)
• Aen Nílfe – Lud Mgieł
• Aen Saevherne – Wiedzący
• Aen Seidhe – Lud Wzgórz (elfy z Kontynentu)
• Aevon y Pont ar Gwennelen – Rzeka alabastrowych mostów, Pontar
• Aenyell'hael – chrzest ognia
• Anfare Morhen – Wielkie Morze
• Aenyeweddien – Dziecię Ognia, potocznie Iskra
• Ard Carraigh – wysoka skała
• Ard Feainn – Wielkie Słońce
• Ard Gaeth – Wrota Światów
• Ayd f'haeil moen Hirjeth taenverde – Nie siłą, lecz śmiałością zdobywaj

C

• Caed Dhu – Czarny Las
• Caed Wen – biały las
• Ceádmil, Wedd Brokiloéne! – Witaj, dziecię Brokilonu
• Caelm, evellienn! – Uspokójcie się, wszyscy!
• Caen me a'baethe? – Pocałujesz mnie?
• Caemm 'ere! – Chodźcie tutaj!
• Caer a'Muirhen – Warownia Starego Morza
• Caer Muire - warownia morska, warownia morza
• Crevan Carn – Lisie Doły

D

• Darl'len, Aen Seidhe! Neen evelienn Scoia'tael marw. Cáemm aep woedd, holl Aen Seidhe. Darganfod an uniade ninnau. Ymladda dh'oine. Ess'tedd, esse creasa. – Czytajcie, Aen Seidhe! Nie wszystkie Wiewiórki są martwe. Chodźcie do lasu, wszyscy Aen Seidhe. Przybądźcie i przyłączcie się do nas. Walczcie z ludźmi. Nadszedł czas, zajmijcie swoje miejsce.
• Deargruadhri - czerwoni jeźdźcy
• Deithwen - biały płomień
• Deithwen Addan yn Carn aep Morvudd – Biały Płomień Tańczący Na Kurhanach Wrogów
• Dice vatt’ghern – Mów, wiedźmini
• Dol Blathanna – Dolina Kwiatów
• Dol Naev'de – Dolina Dziewięciu
• Duettaeánn aef cirrán Cáerme Gláeddyv. Yn á esseáth – Miecz przeznaczenia ma dwa ostrza, jednym jesteś ty
• Dubhenn haern am glândeal, morc'h am fhean aiesin – Mój błysk przebije ciemności, moja jasność mroki rozproszy
• Duén Canell – miejsce dębu

E

• Eatewedd - letnie dziecko, dziecko lata
• E'er y glòir - cześć i chwała
• Elaine blath, Feainnewedd – Piękny kwiatuszek, dziecko słońca
• Elaine tedd a'taeghane, a va'en aesledde – Pogodę mamy dziś piękną, pójdźmy zatem na sanki
• En’ca crevan - mały lisek, lisiątko
• En'ca minne – malutko miłości
• Esseath dhut - masz szczęście
• Ess soond jakkten - udanego polowania

F

• Faill vear'thainn - znowu pada
• Feainnewedd - Dziecko Słońca (przenośnie o Słoneczniku)
• Feargach - patrzeć krzywo

G

• Glaeddyv vort! – Rzuć broń!
• Glaes Mynyde – Góry Sine
• Glòir aen Ard Feain - Chwała Wielkiemu Słońcu
• Glyswen - biała rzeka
• Gwendeith - biały ogień
• Gwenllech - białe skały
• Gwynbleidd - Biały Wilk

H

• Haearnbleidd - Żelazny Wilk
• Hael Her'zaer - niech żyje Cesarz
• Hen Dicen – Starsza Mowa
• Hen Ichaer – Starsza Krew
• Hoersoon - kurwi syn

M

• M'aespar que va'en, ell'ea? – Zmierzasz mnie zastrzelić czy co?
• Mire lunned – moja córko
• Mir' me vara – Pokaż mi swoje towary
• Muire d'yaebl – morski diabeł, utopiec, topielec

N

• N'aen aespar a me – Nie strzelaj do mnie
• Ni'l ceim siaar! – Nie pozwólcie im uciec
• N'te dice'en – Nic już nie mów
• N'te va – nie idź, nie odchodź

Q

• Que glosse? – czego szukasz?
• Que l'en pavienn, ell'ea? – Jesteś małpą, prawda?
• Que suecc's? – Czego chcesz?, O co chodzi?

R

• Rhenawedd - dziecko królowej

S

• Se'ege ess aen a'vean! - zwycięstwo jest w nas!

T

• Tirth ys Muire - Dzik Morski
• Tedd Deireádh – Czas Końca
• Thaess aep – Zawrzyj gębę
• Tor Gvalch'ca – Wieża Sokolicy
• Tor Lara – Wieża Mewy
• Tor Zirael – Wieża Jaskółki

V

• Va'en aesledde, ell'ea? – Pójdziemy na sanki, dobrze?
• Va’en caen. - Możemy spróbować.
• Va'esse deireádh aep eigean, va'esse eigh faidh'ar – Coś się kończy, coś się zaczyna
• Va vort a me, Dh'oine. N'aen te a dice'n. – Odejdź ode mnie, człowieku. Nie będę z tobą rozmawiać.
• Vedrai! Enn'le! – Dalej, brać ich!
• Va vort - precz

Zasady

Ta sekcja zawiera zbiór znanych zasad gramatycznych Starszej mowy, a także kilka porad związanych z operowaniem nią.

Czasy

W Starszej Mowie wyróżniamy trzy czasy, czas teraźniejszy, czas przeszły i czas przyszły. Wszystkie formuje się używając odpowiedniej formy czasownika być (ess). Stosuje się go przed czasownikami, bezpośrednio go z nim łącząc. Czasy wyróżnia się w następujący sposób:

• Czas teraźniejszy tworzy się, dodając odpowiednią formę czasownika być przed czasownikiem głównym, w tym przypadku zależnie od opisywanej osoby. (np. Ess'sgalic - pije, piją; Essea'sgalic - piję, pijemy; Esseath'sgalic - pijesz, pijecie)
• Czas przeszły tworzy się, dodając odpowiednią formę czasownika być przed czasownikiem głównym, w tym przypadku także zależnie od opisywanej osoby. (np. A'ess sgalic - pił; A'essea sgalic - piłem, piliśmy; A'esseath sgalic - piłeś, piliście) Jednak znacznie częściej korzysta się ze skróconej formy, bezpośrednio połączonej z czasownikiem, czyli ae' (np. Que ae’iarr her’zaer aep ann luith? - Czego cesarz chciał od takiego obwiesia?)
• Czs przyszły tworzy się, dodając odpowiednią formę czasownika być przed czasownikiem głównym, w tym przypadku zawsze jest to ta sama forma, czyli esse' (np. Esse'lath sei’fyll! - Rozluźnijcie formację; Esse’droog moeras - Osuszymy bagna; Que esse'iare luned, esse'kraihen dri bethaalen - Kto znajdzie dziewczynę, dostanie potrójny żołd)

Nadmienić warto, że same czasowniki (z wyjątkiem czasownika być) nie odmieniają się w starszej mowie, a także, że wiele czasowników powstaje od rzeczowników. (Np. Esse'tuvean - zabiję, tuvean - śmierć) Posiadamy jednak zbyt mało informacji, by móc określić, na jakiej zasadzie to działa.

Poniżej znajdują się wszystkie odmiany czasownika być:

• Ess – być, jest, są (czas teraźniejszy)
• Essea – jestem (czas teraźniejszy)
• Esseath – jesteś (czas teraźniejszy)
• A'ess - być (czas przeszły)
• A'essea – byłem (czas przeszły)
• A'esseath – byłeś (czas przeszły)
• Esse – być, będzie, będą, będziemy, będziecie (czas przyszły)

Liczba mnoga

Liczbę mnogą w Starszej Mowie tworzy się, dodając odpowiednio końcówkę an, en, lub on. To, jaka ma być to końcówka, określają szczegółowe zasady. Działają one w systemie priorytetowym. Lista określających to reguł prezentuje się następująco:

1. Jeśli słowo kończy się na a, wtedy końcówką wyrazu będzie en. Jeśli słowo kończy się na e, wtedy końcówką wyrazu będzie an.
2. Jeśli drugą literą jest samogłoska o, po której to znajduje się spółgłoska, a jednocześnie wyraz nie kończy się literą o, to jego końcówką będzie on. (np. Corras - serce, Corrason - serca, jednak już boaer - kmiotek, boaeran - kmiotkowie)
3. Jeśli pierwszą samogłoską (ale jednocześnie nie pierwszą literą) w wyrazie jest e, a drugą a, to wyraz będzie kończył się na en
4. Jeśli pierwszą samogłoską (ale jednocześnie nie pierwszą literą) w wyrazie jest a, a drugą e, to wyraz będzie kończył się na an
5. Jeśli drugą literą w wyrazie jest e, po którym z kolei znajduje się samogłoska nie będąca e, to wyraz będzie kończył się na en
6. Jeśli drugą literą w wyrazie jest a, po którym z kolei znajduje się samogłoska, nie będąca a, to wyraz będzie kończył się na an
7. Jeśli pierwszą literą w wyrazie jest a, to wyraz kończy będzie kończył na en
8. Jeśli pierwszą literą w wyrazie jest e, to wyraz kończy będzie kończył na an
9. Jeśli pierwsza i druga samogłoska w wyrazie to a, to wyraz będzie kończył się na en
10. Jeśli pierwsza i druga samogłoska w wyrazie to e, to wyraz będzie kończył się na an
11. Jeśli pierwszą samogłoską w wyrazie jest dowolna litera nie będąca e, a lub o, to wyraz będzie kończył się na an

Przykładami ręcznego tworzenia takiej formy mogą być: Zirael - jaskółka, Ziraelan - jaskółki; Bu'rac - prostak, Bu'racan - prostacy; D'yaebl - diabeł, D'yaeblan - diabłowie; Muire - morze, Muirean - morza

Przeczenia

System przeczenia w Starszej Mowie jest skomplikowany i funkcjonuje inaczej w przypadku rzeczowników/przymiotników i inaczej w przypadku czasowników. Poniżej znajdują się wszystkie zasady dotyczące przeczenia.

• W Starszej Mowie są trzy tłumaczenia słowa nie. (Ayd – zwyczajne "nie", stosowane bardzo rzadko i tylko do rzeczowników; ne – skrót od neen, również stosowany rzadko. Jego jedyne znaczenia to nie i ani. (np. N'ees behéth ne bhampair ne sas mallaich! – Nie pisałem się ani na wampiry, ani żadne klątwy!); Neen – forma przecząca stosowana najczęściej, oznacza nie, ani, bez, nic.) Wszystkie 3 formy stosuje się w przypadku rzeczowników, i w przypadku większości czasowników.
• W przypadku czasowników przeczenie stosuje się dodając n' przed czasownikiem (np. "N'ess hen, an ess gwynn" – Nie jest stary, a siwy; Her'zaer n'iarr hevangen. – cesarz nie chce jeńców; n'esseath dh'oine, esseath vatt'ghern. – nie jesteś człowiekiem, jesteś wiedźminem.)
• Podczas zakazywania komuś robienia czegoś stosuje się stwierdzenie N'te – nie rób (czegoś). (np. N'te dice'en – nie mów). Jest to skrót od Neen te (ty nie). Również jest to poprawna forma

Zaimki

W starszej mowie zaimki umieszczane są po rzeczowniku/czasowniku, którego dotyczą, odwrotnie, niż w języku polskim. (np. Esse mòran arbaith hwer. - Będziemy tu mieli dużo pracy; N'essea tedd a thu. - Nie mam dla ciebie czasu.)

Liczby

Poniższe zestawienie ukazuje system liczbowy w starszej mowie i przetłumaczone pojedyncze liczby.

• 1 – Yn
• 2 – Twe
• 3 – Tre
• 4 – Ceath
• 5 – Fem
• 9 – Naev'de
• 10 – Deich
• 11 – Yndeane
• 12 – Tvedeane
• 13 – Tredeane
• 14 – Ceathdeane etc..
• 20 – Tverad, Twe deich
• 30 – Trerad, Tre deich
• 40 – Ceathrad, Ceath deich etc...
• 100 – Hvandre
• 200 – Twe Hvandr
• 300 – Tre Hvandr
• 400 – Ceath Hvandr etc...
• 953 – Naev'de Hvandr Femrad Tre

Ellylon

Należy pamiętać, że wszystkie powyższe zasady gramatyczne, słowa i wyrażenia pochodzą z języka Aen Seidhe (Hen llinge). Język ten znacznie różni się od języka Aen Elle (Ellylon). Ze względu na te różnice poniżej został przygotowany osobny słownik dla języka Ludu Olch.

Słowa

• Aim’sille – znajdź (coś, kogoś)
• Arpha – broń
• Arvegh – podążaj
• Barodd – gotowość
• Cyall – emocje
• Dallistro – zniszczyć
• Déacum – czyni
• Doin’ne – człowiek, ludzie
• Easnadh – westchnienie
• Elaine – piękny, ładny
• Emw – nazwać
• Enkillio – wycofali się
• En'leass - związany
• Es – to
• Esai – czasownik być (3 osoba, liczba mnoga)
• Faeve – czekam
• Ghar – słowa
• Gláeddyv – miecz
• Ie folt – go
• In – w
• Lara – mewa
• Larenna – mewy (w formie przymiotnika, nie liczby mnogiej)
• 'le – końcówka dodawana do czasownika informująca że dotyczy on trzeciej osoby liczby pojedynczej (np. déacum – czyni, déacum’le – czyni go)
• Ledwedd – obraz
• Lenu – okolica, pobliże
• Luned – córka, także (prawdopodobnie) dziewczyna
• Mae – ktoś
• No – nie
• Que – co, jak, który, kim
• Raenn – idźcie
• Rhovir’le - nadać (np. imię, tytuł)
• Rhyvin – czai się, chowa się
• Salah - módl się
• Sinhviro – wyczuły, wywęszyły
• Sinvir – wyczuwają
• Tabha’ar – zajmij się
• 'te – końcówka dodawana do czasownika informująca że dotyczy on drugiej osoby liczby pojedynczej (Faeve – czekam, Faeve'te – czekam na ciebie)
• Thrbíoch – wieloznaczność
• Tuathe – szept
• T’va – twój, twojego
• Und – ogar
• Varh'he - kurwa, dziwka, prostytutka
• Varlledu – przekazuje, przekazują

Wyrażenia

• Aim’sille Kelpie. – Znajdź Kelpie.
• Arvegh t’va gláeddyv. – Idź za znakiem twojego miecza.
• Emw a ledwedd... Es dallistro thrbíoch, que déacum’le elaine. – Nazwać obraz... To zniszczyć wieloznaczność, która właśnie czyni go pięknym.
• Esai isse. – Już tu są.
• Faeve’te, larenna luned. – Czekam na ciebie, córko mewy.
• Ladd nahw! – Zabić ich!
• Ledwedd varlledu cyall, no ghar. – Obrazy służą przekazywaniu emocji, nie słów.
• Mae rhyvin in lenu! Unds sinhviro ie folt! – Ktoś czai się w pobliżu! Ogary go wywęszyły!
• Ni'l Ceim Siaar! - Nie pozwólcie im uciec!
• No rhovir’le. – Nie nazwę go.
• Que aynimm rhovir’le? – Jak nazwiesz ten obraz?
• Tabha’ar doin’ne. Ni linn yih’amar. – Zajmij się nimi. Nie możemy tracić czasu.
• Unds sinvir in riven! Arpha in barodd! – Ogary kogoś wyczuwają! Broń w gotowości!
• Woh erre sinde? Waen iche hene? – Kim jesteście? Co ja tu robię?
• Zireael, ní forde sol’eséir ean. – Jaskółko, oczywista droga nie zawsze jest najlepsza.

Gramatyka

Informacje o języku Ludu Olch, jakie posiadamy, są ubogie, jednak pozwalają na stworzenie uproszczonych zasad gramatycznych, zwłaszcza na tle różnic względem języka Ludu Wzgórz. Pierwszą podstawową różnicą jest to, że w Ellylon czasowniki się odmieniają, w przeciwieństwie do języka ludu olch, przez co czasownik być (ess) pełni w języku Ludu Olch znacznie mniej ważną rolę. Język ten jest również pozbawiony jakichkolwiek przedimków, a zaimki i przyimki stosuje się bardzo rzadko (słowa w tym języku są dłuższe i jest ich znacznie mniej). Liczbę mnogą tworzy się dodając s na końcu słowa. (Identycznie co w języku angielskim, z tą różnicą, że w języku Ellylon występują nieregularności od tej reguły.)

Linki zewnętrzne

• Wszystkie dialogi z gry Wiedźmin 3
• Z powodu wielu zmian w artykule, jakie powstały podczas remontu, starą wersję przeniesiono tutaj.

Galeria

Niektóre słówka ze Starszej Mowy i podstawy gramatyki z Gry Wyobraźni